Kalp Ağrısına Ne İyi Gelir? Kültürel Bir Antropolojik Perspektif Bir Antropolog Gözünden Kalp Ağrısı ve Kültürler Antropologlar, insan deneyiminin ne kadar farklı şekillerde şekillendiğini incelerken, bazen fiziksel bir rahatsızlık bile, kültürel bağlamda farklı anlamlar taşıyabilir. “Kalp ağrısı” gibi bir şikayet, sadece biyolojik bir sorun olmanın ötesine geçer. Pek çok kültür, kalp ağrısını bir ruhsal durum, kişisel kriz veya toplumsal bağlarındaki bozulmalarla ilişkilendirir. Peki, kalp ağrısına ne iyi gelir? Çoğumuz, kalp ağrısını bir sağlık sorunu olarak görsek de, bu tür bir acının iyileşmesi, yalnızca fiziksel tedavi ile değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel ritüellerle de mümkün olabilir. Bu yazıda, antropolojik bir…
Yorum BırakKategori: Makaleler
Fide Hangi Toprakta Yetişir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Analiz Fide, toprakla doğrudan temas ettiğimizde büyür, gelişir ve hayat bulur. Ama bu toprak, yalnızca fiziksel bir yüzey değildir. Toprak, aynı zamanda üzerinde var olduğumuz toplumun, değerlerin, eşitliğin ve adaletin de bir yansımasıdır. Peki, fide gerçekten hangi toprakta yetişir? Sadece toprağın türüne mi bağlıdır, yoksa içinde bulunduğumuz sosyal ve kültürel ortam da bu büyümeyi etkiler mi? Bu yazı, bu soruları merak eden ve toplumsal dinamiklerin tarım ve çevre üzerindeki etkilerini düşünmeye davet eden bir bakış açısı sunacak. Gelecekte fide yetiştirme süreci, sadece çevresel değil, toplumsal adalet ve eşitlik…
4 YorumFaal Akıl Anlamı Nedir? Tarihsel Arka Plan ve Günümüzdeki Tartışmalar Faal Akıl Kavramının Kökenleri Faal akıl, felsefi düşüncede önemli bir kavramdır ve genellikle düşünme, anlama ve eyleme geçirme gücüyle ilişkilendirilir. Bu kavramın kökeni, Antik Yunan’a kadar uzanır ve Aristoteles’in düşünce sisteminde belirgin bir şekilde yer alır. Aristoteles, aklı “pasif” ve “faal” olmak üzere ikiye ayırmıştır. Faal akıl, insan zihninin en yüksek işlevlerinden biri olarak kabul edilir ve sadece bilgi edinme değil, aynı zamanda düşünceleri yönlendirme ve eyleme geçirme yeteneği olarak tanımlanır. Aristoteles, faal aklı Tanrı’nın bir yansıması olarak görmüş ve ona doğrudan bir etki gücü atfetmiştir. Ona göre, faal akıl,…
6 YorumUzaya Maymun Gönderildi Mi? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Psikolog Gözünden: İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Meraklı Giriş Bir psikolog olarak, insan davranışlarını anlamak her zaman benim için hem büyüleyici hem de derin bir yolculuktur. İnsanların nasıl düşündüğünü, hissettiğini ve tepki verdiğini incelerken, bazen daha büyük bir soruyla karşılaşırım: “Biz kimiz ve diğer canlılarla olan bağımız nasıl şekilleniyor?” İşte tam da bu noktada, uzaya maymun gönderilmesi gibi sıra dışı bir konu gündeme gelir. Birçok insan, maymunların uzaya gönderilmesini tarihsel bir olay olarak hatırlayabilir. Ancak bu olay, sadece bilimsel bir adım değil, aynı zamanda insanın kendisini, diğer canlıları ve evrenle olan ilişkisini…
6 YorumDana İncik Yumuşak Olur Mu? Bir kesit etin tarihi binlerce yıl öncesine dayanır; yeme içme kültürümüzün evrimiyle birlikte etin her parçası farklı bir anlam kazanmış, farklı yöntemlerle pişirilmiş ve farklı tatlarla özdeşleşmiştir. Bugün, bu bağlamda, dana incik gibi sıkça kullanılan fakat yapısı itibarıyla “yumuşak olur mu?” sorusunu hak eden bir kesitle ilgili teknik, tarihsel ve bilimsel bir değerlendirme yapacağız. Dana İncik Nedir? Yapısal Arka Plan İncik (shank), büyükbaş hayvanlarda özellikle bacağın alt kısmı, yani yoğun olarak kullanılan kas ve bağ dokusunun bulunduğu bölgeden çıkar. İngilizce’de “beef shank” olarak geçen bu kesit; hayvanın yürürken yük taşıyan, flexion/extension hareketine maruz kalan kas grubuna aittir. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Bu durumda, bu bölgenin kas yapısı, kollajen…
8 YorumKasvet verici ne demek? Anlatının En Kolay Kaçışı mı, Yoksa Gerekli Bir Uyarı mı? “Kasvet verici”, okurda/dinleyicide iç sıkıntısı, moral bozukluğu ve ağırlık hissi uyandıran atmosfer, içerik ya da deneyim demektir; ancak çoğu zaman eleştiriyi tembelleştiren, ayrıntıyı görünmez kılan bir etiket olarak da kullanılır. Bu yazı, “Kasvet verici ne demek?” sorusuna yalnızca sözlük tanımıyla değil, tartışmayı ateşleyen bir dürüstlükle yaklaşır: Evet, bazı şeyler gerçekten iç karartıcıdır; ama “kasvet verici” demek çoğu zaman düşünmeyi bırakmanın kısa yoludur. “Kasvet verici”nin çıplak tanımı: Duygusal ağırlığı yüksek, ışığı kısık bir dünya Kasvet verici; karanlık, bunaltıcı, nefes aldırmayan bir atmosferi işaret eder. Gri gökyüzü, ışığı…
8 YorumTürkiye’de Güneş En Geç Hangi İlde Batar? Öğrenmenin Ufku Üzerine Pedagojik Bir Yolculuk Bir eğitimci olarak yıllardır şunu gözlemledim: İnsan, merak ettiği sürece öğrenir. Ve bazen bir çocuğun “Türkiye’de güneş en geç nerede batar?” gibi masum bir sorusu, coğrafyadan astronomiye, oradan da yaşamın anlamına kadar uzanan bir öğrenme yolculuğunun kapısını aralar. Çünkü öğrenme, yalnızca bilgi edinme değil; dünyayı ve kendimizi yeniden inşa etme sürecidir. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, tıpkı batmakta olan güneşin ardından gelen karanlığın içinde ışığı aramak gibidir. Bir Soru, Bin Öğrenme: “Türkiye’de Güneş En Geç Hangi İlde Batar?” Bu sorunun cevabı basit gibi görünür, ama pedagojik açıdan derindir. Coğrafi…
8 YorumToprak Altı Nasıl Yazılır? Ekonomik Perspektiften Kaynakların ve Seçimlerin Hikâyesi Bir Ekonomistin Düşüncesiyle Başlamak Bir ekonomist için dünya, sonsuz ihtiyaçlar ve sınırlı kaynaklar arasındaki bitmeyen bir denge arayışıdır. “Toprak altı” ifadesi, yüzeyin altında saklı kalan bir maddeyi değil, aynı zamanda ekonominin görünmeyen yüzünü de temsil eder. Her toprak katmanı, bir değer zinciridir; her maden damarı, bir yatırım kararının metaforudur. “Toprak altı nasıl yazılır?” sorusu ilk bakışta dilbilgisel görünse de, ekonomik açıdan bu soru çok daha derindir: kaynaklar nasıl yazılır, nasıl yönetilir, nasıl paylaşılır? Bu yazıda “toprak altı” kavramını hem sözcük olarak hem de bir ekonomik simge olarak ele alacağız. Çünkü…
8 YorumKarıncalar karanlıkta görür mü? Görünürlük, görünmez emek ve toplumsal adalet üzerine bir düşünme daveti Karanlıkta yürürken yolu nasıl bulduğumuzu, kimlerin görünür kaldığını ve kimlerin emeğinin gölgede kaldığını sık sık düşünürüm. “Karıncalar karanlıkta görür mü?” sorusu ilk bakışta biyolojiye ait gibi dursa da, aslında toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adaletle iç içe geçen geniş bir düşünme alanı açıyor. Bu yazıda hem bilimin söylediklerine kulak verelim hem de bu sorunun bizi toplum olarak nereye davet ettiğini konuşalım. Bilimin söylediği: Karıncalar karanlıkta ne kadar “görür”? Birçok karınca türünün bileşik gözleri ve bazı türlerde ek basit gözleri (ocelli) vardır. Ancak yön bulmada “görme” çoğu…
6 YorumKarınca Kararınca Atasözü mü Deyim mi? Küçücük Bir Sözün Büyük Anlamı Dil dediğimiz şey bazen bir nehir gibi akar gider, bazen de küçücük bir damla olup içimize işler. İşte “karınca kararınca” tam da bu ikinci türden: Kulağa minik, anlamı derin. Çocukken büyüklerimiz “Elimizden gelen bu kadar, karınca kararınca işte…” dediklerinde belki anlamını tam kavrayamazdık. Ama büyüdükçe fark ederiz ki bu söz, aslında hayat felsefesi gibi bir şey. Peki çok merak edilen şu soruya birlikte cevap arayalım: “Karınca kararınca” bir atasözü mü, yoksa deyim mi? — Dilin Kültürel Hafızası: Atasözü mü, Deyim mi? İlk Adım: Tanımları Anlamak Önce işe bilimsel tanımlarla…
Yorum Bırak